අම්බපාලී නම් මහ රහත් තෙරණිය වදාළ ගාථා

ඔබ ඔබ දෙසම බලන්න. ඔබේ වත කෙමෙන් කෙමෙන් දියවී යන හැටි ඔබට පෙනේවි. ඔබ තරුණකල කොතරම් සියුමැලිද? කොතරම් සුන්දරද? පිවිතුරුද? මේ සියල්ලෙහිම අනිත්‍යතාව ඔබ දකීවිද?

ඔබේ සොඳුරිය ඔබ වෙත ආ හැටි ඔබට  මතකද? එදා ඈ ගේ වතකමල ඔබට මතකද? එදා දුටු සොඳුරු බව මතකද? ඇගේ පිවිතුරු බව මතකද? ඈ ගැන ඔබ ආඩම්බර වූ හැටි මතකද? ඒ ගැන ඔබ සෙවූ හැටි මතකද? ඒ හැම දෙයක්ම අවසන ඔබ දනී ද? ඒ අනිත්‍යතාව ඔබ දනී ද?

තමාට තමාවත් නැති කලෙක මේ නිසරු ජීවිතය තුල සංස්කාරයන් අනිත්‍ය වශයෙන්. දුක් වශයෙන්, අනාත්ම වශයෙන් නුවණින් විමසා අවබෝධයෙන් ඇති කරගන්නා ආර්ය‍ය සත්‍යය අවබෝධය තුලින් සසර බැමි වලින් නිදහස් වූ මුණිවරියක ගේ උදාන ගාථායි මේ.

*ඉස්සර නම් මගෙ කොන්ඩෙ කළු පාටයි. බඹරුන් ගෙ පාට වගේ. කැරලි ගැහිල උඩට හැරිල තිබුණ. ඒ උනාට ඒවා දැන් ජරාවට පත්වෙලා ගිහින් හණ වැහරි වගෙයි. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

*ඉස්සර මං මගෙ කොණ්ඩෙට සුවඳ මල් ගහනව. එතකොට කොණ්ඩෙ සුවඳ කරඬුවක් වගෙයි. ඒ උනාට දැන් ජරාවෙන් යට වෙලා ගිහින් හා ලොම් වගේ ගඳ ගහනව. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ලස්සනට පිළිවෙළකට මල් වවපු මිදුලක් වගේ මං පනාවෙන් ලස්සනට කොණ්ඩෙ පීරනව. අවුල් දිග හැරල රත්තරන් කොණ්ඩ කටු ගහල ලස්සනට සකස් කරනව. නමුත් දැන් ජරාව නිසා ඒ කෙස් ගැලවිලා ගිහින් තැනින් තැන ඉතුරු වෙලා තියෙන්නෙ.  සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* කළු කෙස් වැටි ලස්සනට ගොතල, රත්තරන් ආභරණවලින්  සරසපුව ම හරිම ලස්සනයි. නමුත් දැන් ජරාව විසින් ඒ කෙස් ගලවලා දාල තියෙන්නෙ.  සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගේ ඇහි බැම හරිම ලස්සනයි. දක්ෂ චිත්‍ර ශිල්පියෙක් ලස්සනට ඇඳපු රේඛාවක් වගෙයි. දැන් ජරාවට පත් වෙලා රැලි දෙකක් වගේ නලලේ එල්ලා වැටෙනවා. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

*ඉස්සර මගෙ ඇස් දෙක ලොකුයි දිගයි. නිල් මැණික් දෙකක් වගේ බැබලුනා. නමුත් දැන් ජරාව විසින් ඒ ඇස් දෙක විරූපී කරල තියෙන්නෙ. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගෙ  නහය සිනිඳුවට ඉස්සිලා තිබුණා. ඒ නහයට මගේ මූණ ගොඩාක් ලස්සන වුණා. නමුත් ජරාව විසින් ඒක හකුළුවල දාල තියෙන්නෙ.  සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගෙ මේ කන් පෙති ඉස්සර හරිම ලස්සනයි. ලස්සනට හදාපු රත්තරන් වළලු වගේ. නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා රැලි ගැහිල එල්ලා වැටෙනව. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගේ දත් සුදට සුදේ කොඳ කැකුළු වගේ ලස්සනට තිබුණ. නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා කැඩිල ගිහිල්ල, කහ පාට වෙලා තියෙන්නෙ. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගේ  කටහඬ හරිම මිහිරියි. වනන්තරේ රුක් ගොමු අතරින් මිහිරට නාද කරන  කෝකිලාවක් වගෙයි.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා දැන් මගේ කටහඬ තැනින් තැන පැකිලෙනව.   සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.

* ඉස්සර මගේ  බෙල්ල ලස්සනට ඔප දමාපු රත්තරන් බෙල්ලක් වගෙයි.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා ඒ ලස්සන නැතිවෙලා , දැන් මගේ බෙල්ල නැමිල ගිහින්  තියෙන්නෙ.  සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.  

*  ඉස්සර මගේ  අත් දෙක  ලස්සනට රත්ත්‍රන් වලින් නිමකල රත්තරන් අත් දෙකක් වගෙයි.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා පළොල් ගහක අතු දෙකක් වගෙයි. සත්‍යවාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.  

* ඉස්සර මගේ  අත් වල ඇඟිලි ලස්සනට රත්ත්‍රන් වලින් නිමකල රත්තරන් රූපයක් වගෙයි. රන් වළලු, මුදු දාල ලස්සනට සරසලා  ලස්සන වැඩි කරලයි තිබුණෙ.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා පේන්නෙ මුල් ගොඩක් වගෙයි. සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.   

*  ඉස්සර මගේ   පියයුරු දෙක එකට එකතුවෙලා උඩට හැරිල ලස්සනට තිබුණ.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා වතුර හිඳිච්ච පෙරහන් කඩක් වාගේ එල්ලා වැටෙනවා.  සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. 

*  ඉස්සර මගේ  ශරීරය හොඳට මැදල ඔප දමාපු රත්තරං රූපයක් වාගෙ ලස්සනට තිබුණ.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා ඇඟ පුරාම රැළි එල්ලා වැටෙනවා.  සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. 

*  ඉස්සර මගේ  කළවා දෙක  ලස්සන ඇතෙකුගේ හොඬවැල වගෙයි.  නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා වේලිච්ච උණ බට දෙකක් වාගෙයි.   සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. 

*  ඉස්සර මගේ  කෙණ්ඩා දෙක  රන් නූපුර වලින් සරසලා හරිම ලස්සනයි.    නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා  තල පිති දෙකක් වාගෙයි.   සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ.  

*  ඉස්සර මගේ  දෙපා තිබුනෙ සිනිඳු පුළුන් පුරවලා තියෙනවා වගේ හරිම ලස්සනටයි.    නමුත් දැන් ජරාවට පත් වෙලා  යටි පතුල් පැලිල, රැළි  ගැහිල  තියෙන්නෙ.   සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. 

* ඔන්න ඕකයි මේ ශරීරයේ ඇත්ත තත්වය. ජරාවෙන් දෙදරලා යනවා. බොහෝ දුකට වාසස්ථානය වෙනව. මේ ශරීරය පිළිසකර කරගන්න බැරි තරමට කඩා වැටෙන්නට ළං වුන දිරාපු ගෙයක් වගෙයි.   සත්ය වාදී වූ බුදු සමිඳුන් ගේ වචනය නම් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. 

මේ වනාහී අම්බපාලී නම් මහ රහත් තෙරණිය වදාළ ගාථාවන් ය.

සාදූ!  සාදූ !!  සාදූ !!!

Ambapālī.

SHE, too, having made her resolve under former Buddhas, and heaping up good of age-enduring efficacy in this or that rebirth, entered the Order when Sikhi was Buddha.  And one day, while yet a novice, she was walking in procession with Bhikkhunīs, doing homage at a shrine, when an Arahant Therī in front of her hastily spat in the court of the shrine. Coming after her, but not having noticed the Therī's action, she said in reproof: 'What prostitute has been spitting in this place?'

As a Bhikkhunī, observing the Precepts, she felt repugnance for rebirth by parentage, and set her mind intently on spontaneous re-generation. So in her last birth she came into being spontaneously at Vesālī, in the King's gardens, at the foot of a mango-tree. The gardener found her, and brought her to the city. She was known as the Mango-guardian's girl.   And such was her beauty, grace, and charm that many young Princes strove with each other to possess her, till, in order to end their strife, and because the power of karma impelled them, they agreed to appoint her courtezan. Later on, out of faith in the Master, she built a Vihāra  in her own gardens, and handed it over to him and the Order.  And when she had heard her own son, the Elder Vimala-Kondañña,  preach the Norm, she worked for insight, and studying the law of impermanence as illustrated in her own ageing body, she uttered the following verses:

Glossy and black as the down of the bee my curls once clustered. They with the waste of the years are liker to hempen or bark cloth. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer.  Fragrant as casket of perfumes, as full of sweet blossoms the hair of me. All with the waste of the years now rank as the odour of hare's fur. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Dense as a grove well planted, and comely with comb, pin, and parting. All with the waste of the years dishevelled the fair plaits and fallen. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Glittered the swarthy plaits in head-dresses jewelled and golden. All with the waste of the years broken, and shorn are the tresses. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Wrought as by sculptor's craft the brows of me shone, finely pencilled. They with the waste of the years are seamèd with wrinkles, o'erhanging. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Flashing and brilliant as jewels, dark-blue and long-lidded the eyes of me. They with the waste of the years spoilt utterly, radiant no longer. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Dainty and smooth the curve of the nostrils e'en as in children. Now with the waste of the years searèd the nose is and shrivelled. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Lovely the lines of my ears as the delicate work of the goldsmith.  They with the waste of the years are seamèd with wrinkles and pendent. Such and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Gleamed as I smiled my teeth like the opening buds of the plantain. They with the waste of the years are broken and yellow as barley. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Sweet was my voice as the bell of the cuckoo  through woodlands flitting. Now with the waste of the years broken the music and halting. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Softly glistened of yore as mother-of-pearl the throat of me. Now with the waste of the years all wilted its beauty and twisted. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Beauteous the arms of me once shone like twin pillars cylindrical. They with the waste of the years hang feeble as withering branches. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Beauteous of yore were my soft hands with rings and gewgaws resplendent. They with the waste of the years like roots are knotted and scabrous. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Full and lovely in contour rose of yore the small breasts of me. They with the waste of the years droop shrunken as skins without water. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Shone of yore this body as shield of gold well-polishèd. Now with the waste of the years all covered with network of wrinkles. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Like to the coils of a snake  the full beauty of yore of the thighs of me. They with the waste of the years are even as stems of the bamboo. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Beauteous to see were my ankles of yore, bedecked with gold bangles. They with the waste of the years are shrunken as faggots of sesamum. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Soft and lovely of yore as though filled out with down were the feet of me. They with the waste of the years are cracked open and wizened with wrinkles. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer. Such hath this body been. Now age-weary and weak and unsightly, Home of manifold ills; old house whence the mortar is dropping. So and not otherwise runneth the rune, the word of the Soothsayer.

And inasmuch as the Therī, by the visible signs of impermanence in her own person, discerned impermanence in all phenomena of the three planes, and bearing that in mind, brought into relief the signs of Ill and of No-soul, she, making clear her insight in her Path-progress, attained Arahantship. 

Saadhuu! Saadhuu!! Saadhuu!!!